Działalność Spółki

Ryzyka i zagrożenia

System zarządzania ryzykiem

W Grupie Kapitałowej KOGENERACJA S.A. wdrożone zostały rozwiązania w zakresie architektury zintegrowanego zarządzania ryzykiem – określone jednolitym standardem dla Grupy Kapitałowej PGE Energia Ciepła S.A. Nadrzędnymi celami procesu, w obecnie stosowanym modelu, pozostają:

• ochrona bieżącej wartości ekonomicznej Spółki,
• wzmocnienie zdolności Spółki do osiągnięcia zakładanych celów biznesowych, przy utrzymywaniu zrównoważonej ekspozycji na ryzyka,
• wspieranie procesów decyzyjnych w Spółce.

Pomiar ryzyk bieżącej działalności dokonywany jest w danym roku w perspektywie roku n+1. Dzięki temu, przy zastosowaniu racjonalnie pesymistycznego scenariusza, możliwe jest zidentyfikowanie oraz przygotowanie odpowiedniej reakcji na ryzyko, w warunkach istotnych zmian zachodzących względem kluczowych funkcji biznesowych Spółki. Na podmioty prowadzące działalność gospodarczą w sektorze wytwarzania ciepła oraz energii elektrycznej, nałożono zobowiązania o istotnym znaczeniu dla zaspokojenia podstawowych potrzeb obywateli oraz bezpieczeństwa energetycznego państwa i transformacji energetycznej, zmierzającej do realizacji założeń związanych z ochroną klimatu. Mając też wiedzę co do zaufania, jakim obdarzyli Spółkę jej klienci oraz znaczenia dostaw energii i ciepła dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania całej społeczności lokalnej, w sposób świadomy i odpowiedzialny brane są pod uwagę wszelkie zagrożenia, które mogłyby doprowadzić do zakłócenia planowanej produkcji. Pomiarowi podlegają nie tylko możliwość poniesienia uszczerbku na majątku lub nieosiągnięcia zysku, ale też zagrożenia związane z ewentualną utratą zaufania klientów Spółki oraz budowanej reputacji jako pewnego dostawcy energii.

Podobnie jak inne podmioty z sektora ciepłowniczego, Grupa Kapitałowa KOGENERACJA S.A. narażona jest również na ryzyka wynikające ze specyfiki prowadzonej działalności operacyjnej, funkcjonowania w określonym otoczeniu rynkowym i regulacyjno-prawnym oraz na ryzyka wynikające z aktualnej sytuacji makroekonomicznej i geopolitycznej.

W KOGENERACJI S.A. zarządzanie ryzykiem realizowane jest w oparciu o model GRC (Governance – Risk – Compliance) tj. koncepcję 3 linii obrony (Biznes – Ryzyko – Audyt). Umożliwia to dopasowanie i integrację procesu na wszystkich poziomach zarządzania, w poszczególnych obszarach działalności. Zdefiniowanie funkcji w ramach korporacyjnego zarządzania ryzykiem pozwala na niezależną ocenę poszczególnych ryzyk, ich wpływu na Spółkę oraz limitowanie i kontrolę istotnych ryzyk. Wydzielenie w ramach Grupy odrębnej funkcji Compliance zapewnia, że prowadzona przez KOGENERACJĘ S.A. działalność jest zgodna z uwarunkowaniami prawnymii przyjętymi normami wewnętrznymi.

Najistotniejsze ryzyka wraz z ich oceną w perspektywie do końca 2025 r.

Obszar ryzyka	Nazwa ryzyka	Poziom / perspektywa ryzyka	Działania mitygujące i narzędzia służące zarządzaniu ryzykiem
Ryzyka rynkowe i produktowe związane z cenami i wolumenami oferowanych produktów i usług	Produkcja energii elektrycznej i ciepła – związane z planowaniem produkcji i negatywnym wpływem czynników kształtujących możliwości produkcyjne	↗	Najważniejsze działania Wybór optymalnych scenariuszy produkcji dostosowanych do bieżącej sytuacji rynkowej i aktualnego harmonogramu realizacji inwestycji. Realizacja zobowiązań określonych w umowach handlowych w zakresie dostaw paliw, surowców produkcyjnych i komponentów oraz bieżąca współpraca z zarządzającymi zakupami paliw i surowców. Sporządzenie i wdrożenie planów dotyczących działań w sytuacjach kryzysowych, remontów, bieżącego utrzymania infrastruktury i ruchu. Prowadzanie działań profilaktycznych i zaleceń wynikających z analizy zdarzeń. Zapewnienie efektywnej i niezakłóconej współpracy z operatorem sieci ciepłowniczej. Czynny udział w zadaniach związanych z rozwojem sieci ciepłowniczej i współpraca z interesariuszami w celu umożliwienia efektywnego zaplanowania zabezpieczenia miasta w ciepło i prąd. Zapewnianie efektywnego monitoringu transakcji oraz jakości świadczonych usług. Wnioskowanie o premie gwarantowane i kogeneracyjne, postępowanie zgodnie z procedurami zarządzania systemem wsparcia wysokosprawnej kogeneracji oraz dążenie do osiągnięcia efektu ekologicznego dla instalacji. Monitoring i optymalizacja kosztów zmiennych produkcji energii oraz wpływu na realizację obowiązków wynikających z systemu EU ETS. Monitoring rzeczywistej emisji dwutlenku węgla, dynamiczne bilansowanie oraz monitorowanie prawidłowości działania urządzeń pomiarowych. Zapewnienie jak najwyższej gotowości do pracy Jednostek Rynku Mocy i zdolności pracy układów pomiarowych związanych z wymaganiami Rynku Mocy. Stały monitoring regulacji oraz wypełnianie obowiązków mocowych zgodnie z przepisami prawa. Analiza otoczenia prawnego oraz wymogów ze strony organów regulacyjnych. Zapewnienie zgodności procesu taryfowego ze stosownymi regulacjami normatywnymi.
	Wolumen sprzedaży ciepła - związane z wykonaniem planu sprzedaży ciepła, będący pochodną niekorzystnych uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych, wpływających na zapotrzebowanie na towary energetyczne	↗
	System wsparcia kogeneracji – związane z uzyskaniem wsparcia z wysokosprawnej kogeneracji i wpływem niekorzystnych uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych na osiągnięcie zakładanych przychodów ze wsparcia	↗
	System handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla - związane z wykorzystaniem przydziału oraz realizacją obowiązków wynikających z systemu handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla	↗
	Taryfy (ceny regulowane) – wynikające z ustawowego obowiązku zatwierdzania stawek dotyczących cen ciepła	↔
	Rynek Mocy – będące konsekwencją zagrożeń związanych z niedotrzymaniem zobowiązań wynikających z obowiązku mocowego Jednostek Rynku Mocy	↔
Ryzyka majątkowe związane z rozwojem i utrzymaniem majątku	Inwestycje rzeczowe – związane ze strategicznymi kierunkami rozwoju Spółki i ograniczonymi możliwościami pozyskania finansowania na te projekty	↗	Najważniejsze działania Aktywna realizacja strategii rozwoju i transformacji własnych mocy wytwórczych. Prowadzenie analiz otoczenia rynkowego, legislacyjnego, technologicznego oraz dostępnych źródeł finansowania. Zapewnienie odpowiedniego przygotowania uczestników procesu inwestycyjnego. Zapewnienie odpowiedniego zarządzania procesem inwestycyjnym, w tym uwzględniając uwarunkowania makroekonomiczne i geopolityczne. Zapewnienie odpowiedniego nadzoru w trakcie realizacji prac. Stosowanie mechanizmów zabezpieczających należyte wykonanie umowy. Dobór jednostek, wolumenu produkcji i planów remontowych z uwzględnieniem harmonogramu realizacji inwestycji rozwojowych i planów dekarbonizacji. Dokonywanie remontów utrzymaniowych i odtworzeniowych zgodnie z przyjętymi standardami oraz zwiększenie nadzoru nad procesem utrzymania majątku. Zapewnienie profesjonalnej obsługi procesu utrzymaniowego i dostępności odpowiedniego poziomu usług zewnętrznych, związanych z usuwaniem awarii.
	Zarządzanie majątkiem i inwestycje utrzymaniowe - związane z zagrożeniami wynikającymi z utrzymania we właściwym stanie technicznym majątku produkcyjnego	↗
	Awarie - związane z eksploatacją i degradacją w czasie urządzeń i obiektów energetycznych oraz nieplanowaną niedyspozycyjnością jednostek wytwórczych, wywołaną: zakłóceniami, zdarzeniami losowymi i awariami	↗
Ryzyka operacyjne związane z realizacją bieżących procesów gospodarczych	Gospodarowanie paliwami - związane z niepewnością co do kosztów, jakości, terminowości i ilości dostarczanych paliw, surowców produkcyjnych oraz sprawnością procesu zarządzania zapasami	↔	Najważniejsze działania Zintegrowana na poziomie GK PGE polityka zarządzania paliwami. Zapewnienie ciągłości umów na zakup i transport paliw, surowców produkcyjnych oraz komponentów. Stosowanie strategii paliwowej uwzględniającej harmonogram realizacji inwestycji. Predefiniowanie wymagań jakościowych paliw i surowców produkcyjnych. Wdrożenie zasad optymalnego zarządzania zapasem paliw uwzględniając właściwe poziomy mocy zamówionych i dotrzymanie zapasów paliw na wymaganym poziomie regulacyjnym. Zapewnienie profesjonalnej obsługi procesu zakupowego i stosowanie regulacji wewnętrznych dotyczących realizacji procesu. Zapewnienie kształtowania właściwego opisu przedmiotu zamówienia i stosowanie metod zapewniających prawidłowe szacowanie wartości zamówienia. Odpowiednie kształtowanie procesu następstwa pokoleniowego, w tym przygotowanie oraz realizacja planu sukcesji i retencji pracowników w Spółce. Kształtowanie przyjaznych warunków pracy, stosowanie adekwatnego systemu wynagradzania, transparentnych zasad motywowania i oceny kompetencji oraz zapewnienie pracownikom rozwoju zawodowego. Zapewnienie odpowiednich płaszczyzn i profesjonalnej obsługi dialogu ze stroną społeczną oraz utrzymywanie inicjatywy informacyjnej w kluczowych obszarach. Inicjatywa pracodawcy w zakresie zmian, ukierunkowanych na poprawę sytuacji pracowników z uwzględnieniem otoczenia biznesowego i uregulowań GK PGE. Zapewnienie odpowiedniego procesu identyfikacji i reakcji na zagrożenia związane z cyberbezpieczeństwem. Stosowanie zabezpieczeń IT oraz OT, w tym implementowanie zaleceń i działań rekonfiguracyjnych. Realizacja działań związanych z wdrożeniem wymagań Dyrektywy NIS-2. Podnoszenie świadomości pracowników w zakresie cyberbezpieczeństwa i wymiana dobrych praktyk w obszarze cyberbezpieczeństwa. Stosowanie odpowiednich procedur, w tym Polityki obiegu informacji poufnych. Zapewnienie Planów Ochrony zakładów. Stosowanie komunikacji w obszarze ochrony fizycznej ukierunkowanej na utrzymanie adekwatnego poziomu bezpieczeństwa.
	Zakupy – związane z nieefektywnością i nieprawidłowością realizacji procesu zakupowego	↔
	Zasoby ludzkie - związane z trudnościami w zapewnieniu kadry o odpowiednim doświadczeniu, kompetencjach i zdolnościach do realizacji określonych zadań	↗
	Dialog społeczny - związane z nieosiągnięciem porozumienia pomiędzy władzami Grupy a stroną społeczną, mogące doprowadzić do strajków/sporów zbiorowych	↔
	Cyberbezpieczeństwo – ryzyko celowego zakłócenia prawidłowego funkcjonowania aktywów wytwórczych oraz systemów informatycznych	↗
	Ochrona i bezpieczeństwo obiektów – związane z zachowaniem wysokiego poziomu ochrony urządzeń i obiektów Spółki	↗
Ryzyka regulacyjno-prawne związane z wypełnieniem wymogów otoczenia prawnego	Ochrona środowiska - obowiązki wynikające z przepisów określających wymogi środowiskowe, jakie powinny spełniać instalacje energetyczne oraz zasad korzystania ze środowiska naturalnego, w tym niepewność co do ich ostatecznego kształtu i poziomu limitów oraz sprawozdawczości ESG	↔	Najważniejsze działania Monitorowanie przepisów i regulacji prawnych dotyczących ochrony środowiska. Wdrożenie i stosowanie wewnętrznych standardów ochrony środowiska oraz zapewnienie zgodności z obowiązującymi przepisami i regulacjami prawnymi. Zapewnienie posiadania wymaganych pozwoleń i decyzji środowiskowych. Zapewnienie systematycznego przeprowadzania pomiarów kontrolnych wielkości emisji i procesu technologicznego przez uprawnione jednostki. Stosowanie środków ochronnych technicznych i organizacyjnych zmniejszających emisję. Stosowanie standardów zarządzania odpadami i ściekami powstającymi w procesie produkcyjnym. Planowanie i realizowanie zadań inwestycyjnych i modernizacyjnych w celu spełnienia wymagań środowiskowych. Stosowanie Polityki bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zasad organizacji bezpiecznej pracy. Szkolenie pracowników i wykonawców w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Kontrola środowiska pracy. Stosowanie procedury ochrony danych osobowych. Prowadzenie szkoleń dla kształtowania świadomości odpowiedzialności pracowniczej i instytucjonalnej w zakresie ochrony danych osobowych. Zapewnienie spełnienia wymogów wynikających z przepisów prawa oraz wytycznych organu regulacyjnego.
	Bezpieczeństwo pracowników – związane z niezapewnieniem bezpiecznych warunków pracy	↔
	Ochrona danych osobowych – związane z naruszeniem bezpieczeństwa danych osobowych oraz naruszeniem praw i wolności osób fizycznych	↔
	Koncesje - wynikające z ustawowego obowiązku posiadania koncesji w związku z prowadzoną działalnością	↔
Ryzyka finansowe związane z prowadzoną gospodarką finansową	Płynność finansowa – związana z możliwością utraty zdolności do obsługi bieżących zobowiązań i pozyskiwania źródeł finansowania działalności biznesowej	↗	Najważniejsze działania Stosowanie w Grupie centralnego modelu finansowania, zgodnie z którym finansowanie zewnętrzne pozyskiwane jest przez PGE S.A. Korzystanie z różnych źródeł finansowania wewnątrzgrupowego, współpraca w zakresie zintegrowanego systemu zarządzania płynnością i pozyskiwania finansowania. Zróżnicowane metody weryfikacji planów przepływów pieniężnych. Planowanie bieżącego zapotrzebowania na środki finansowe oraz zapotrzebowania na finansowanie w horyzoncie długoterminowym w zakresie prowadzonej działalności operacyjnej i inwestycyjnej. Stosowanie procedur zarządzania płynnością finansową oraz kontroli należności. Realizacja Polityki zarządzania ryzykiem kredytowym i weryfikowanie kontrahentów. Zapewnienie profesjonalnej obsługi struktury zadłużenia.

System handlu uprawnieniami do emisji CO₂

W dniu 7 lipca 2021 r. Minister właściwy do spraw klimatu ogłosił w ramach tzw. czwartego okresu rozliczeniowego obejmującego lata 2021-2030 wykaz instalacji wraz z ostateczną liczbą uprawnień do emisji CO₂ przydzieloną na produkcję ciepła na lata 2021-2025 (zgodnie z Ustawą z 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych). Uprawnienia te dotyczą wyłącznie produkcji ciepła, od 2020 r. nie są przyznawane przydziały dla wytwórców energii elektrycznej.

Na 2024 r. Spółce przyznano limit, w tym darmowych przydziałów do emisji CO₂ na produkcję ciepła w ilości 105 422 Mg (109 630 Mg w 2023 r., 113 029 Mg w 2022 r., 114 744 Mg w 2021 r., 159 365 Mg w 2020 r., 374 649 Mg w 2019 r., 477 859 Mg w 2018 r.).

Bilans uprawnień CO₂ za rok zakończony 31 grudnia 2024 r. – KOGENERACJA S.A.

Mg	Za rok zakończony 31 grudnia 2024 r. KOGENERACJA S.A.
Rzeczywista emisja CO2 w 2024 r. *	1 237 021
Roczny przydział darmowych uprawnień	105 422
Bilans 2024 r. po rozliczeniu (niedobór)	1 131 599
Transakcje dotyczące roku 2024	1 176 678
Nadwyżka	45 079

Na 2024 r. Elektrociepłownia Zielona Góra S.A. otrzymała limit, w tym darmowych przydziałów do emisji CO₂ na produkcję ciepła w ilości 16 818 Mg (17 475 Mg w 2023 r., 17 948 Mg w 2022 r., 18 331 Mg w 2021 r., 32 538 Mg w 2020 r., 39 880 Mg w 2019 r., 47 491 Mg w 2018 r.)

Bilans uprawnień CO₂ za rok zakończony 31 grudnia 2024 r. – EC Zielona Góra S.A.

Mg	Za rok zakończony 31 grudnia 2024 r. EC Zielona Góra S.A.
Rzeczywista emisja CO2 w 2024 r. *	554 376
Roczny przydział darmowych uprawnień	16 818
Bilans 2024 r. po rozliczeniu (niedobór)	537 558
Transakcje dotyczące roku 2024	521 677
Niedobór	-15 881

Zgodnie z obowiązującą polityką rachunkowości Grupa utworzyła rezerwy na niedobór uprawnień CO₂ w łącznej wysokości 170 872 tys. zł (w 2023 r.: 170 832 tys. zł), w tym Jednostka Dominująca w wysokości 103 711 tys. zł (w 2023 r.: 135 794 tys. zł) oraz jednostka zależna 67 161 tys. zł (w 2023 r.: 35 038 tys. zł).

W grudniu 2024 r. Grupa dokonała umorzenia uprawnień CO₂ za 2024 r. w łącznej wysokości 510 420 tys. zł, w tym Jednostka Dominująca w wysokości 380 308 tys. zł oraz jednostka zależna 130 112 tys. zł.