Działalność Spółki
Opis branży i rynku zbytu
Rynek ciepła
Rynek ciepła w Polsce jest dobrze rozwiniętym sektorem gospodarki. Rynek ciepła jest rynkiem lokalnym, gdyż transport nośników ciepła jest bardzo ograniczony w przeciwieństwie do energii elektrycznej czy gazu ziemnego, które mogą być przesyłane na znaczne odległości. Polska jest w czołówce krajów europejskich, które posiadają znaczący udział zaopatrzenia w ciepło z istniejących systemów ciepłowniczych w zaopatrzeniu w ciepło ogółem.
We Wrocławiu istnieje potencjał stabilnego popytu na ciepło systemowe. Pomimo termomodernizacji budynków oraz budownictwa pasywnego, zapotrzebowanie w długim terminie nie powinno spadać, a nawet ze względu na rozwój budownictwa, będzie wzrastać.
Potencjał utrzymania popytu wynika z:
Na zmiany wolumenu sprzedaży ciepła wpływają temperatury zewnętrzne w sezonach grzewczych.
W KOGENERACJI S.A. ciepło sieciowe było produkowane jednocześnie z energią elektryczną w procesie wysokosprawnej kogeneracji w 4 zakładach: dwie elektrociepłownie we Wrocławiu (EC Wrocław i EC Zawidawie) oraz dwie elektrociepłownie (EC Czechnica i EC Czechnica 2).
W listopadzie 2023 r. w ramach budowy elektrociepłowni Czechnica 2 w Siechnicach oddano do eksploatacji 4 kotły gazowe tworzące kotłownię szczytowo-rezerwową o mocy cieplnej 152 MWt. Docelowa moc cieplna nowej elektrociepłowni będzie wynosiła 315 MWt. Z dniem 30 czerwca 2024 r. zaprzestano generowania i wytwarzania energii elektrycznej do systemu Krajowej Sieci Elektroenergetycznej (KSE) z zakładu EC Czechnica, a kocioł biomasowy K2 stanowi rezerwę na zwiększone zapotrzebowanie na ciepło w okresie rozruchowym bloku gazowo-parowego BGP.
 |  |  |  |
| EC Wrocław | EC Czechnica | EC Czechnica 2 | EC Zawidawie |
|---|---|---|---|
Jednostka węglowa | Jednostka z kotłem fluidalnym (biomasowym) | Jednostka gazowa z 4 kotłami szczytowo-rezerwowymi | Jednostka gazowa Instalacja solarna |
| 812 MWt 305 MWe | 76 MWt | 152 MWt | 24 MWt, 5MWe |
| Sieć lokalnego dystrybutora ciepła (Fortum) i 1,7 km sieci własnej zasilającej odbiorców z Wrocławia | Sieć ciepłownicza: sieć lokalnego dystrybutora ciepła (Fortum) i 46,8 km sieci własnej zasilającej odbiorców z gminy Siechnice | Sieć lokalnego dystrybutora ciepła (Fortum) i 13,1 km sieci własnej na terenie EC Zawidawie | |
Rozwój rynku ciepła to efekt głównie nowych przyłączeń związanych z budową nowych budynków oraz likwidacji kotłowni lokalnych lub indywidualnych pieców w ramach programów ograniczania „niskiej emisji” prowadzonych we współpracy z władzami lokalnymi.
Duży wpływ na przyspieszenie likwidacji indywidualnych palenisk miało przyjęcie tzw. uchwały antysmogowej dla Województwa Dolnośląskiego oraz programy wsparcia dla mieszkańców, którzy zdecydują się na zmianę źródła ciepła w swoich budynkach. Spółka aktywnie wspierała zwłaszcza wspólnoty mieszkaniowe, które zdecydowały się na przyłączenie swoich budynków do sieci ciepłowniczej.
Zapotrzebowanie na ciepło
W perspektywie długoterminowej prognozowany jest wzrost zapotrzebowania na ciepło z powodu rozwoju budownictwa, w szczególności budownictwa mieszkaniowego i w wyniku przyłączania do sieci istniejących budynków, ogrzewanych piecami. Ograniczanie lokalnej emisji wspierane jest poprzez przepisy ochrony środowiska. Równolegle podniesienie efektywności energetycznej, ograniczanie strat w istniejących budynkach i instalacjach ograniczy dynamikę wzrostu zapotrzebowania na ciepło do umiarkowanego poziomu. Efektywność energetyczna powoduje zmniejszenie zużycia ciepła na rynku pierwotnym i wtórnym, ale z drugiej strony jest także okazją do rozwoju scentralizowanej sieci ciepłowniczej, do której ciepło jest dostarczane przez elektrociepłownie z procesu wysokosprawnej kogeneracji.
Wsparcie wysokosprawnej kogeneracji
Z dniem 25 stycznia 2019 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, która wprowadziła nowe systemy wsparcia dla jednostek kogeneracji, zastępując dotychczas funkcjonujący mechanizm oparty na świadectwach pochodzenia. W swoim założeniu ustawa ma ograniczyć niekorzystne zjawiska środowiskowe przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw ciepła i energii elektrycznej, a także ma poprawić efektywność wykorzystania nośników energii poprzez rozwój wysokosprawnej kogeneracji. Powyższe cele mają zostać osiągnięte dzięki wsparciu w postaci premii dopłacanych wytwórcom do ceny energii elektrycznej (premie gwarantowane i premie kogeneracyjne).
W 2019 r. Spółka wystąpiła o udział w systemie wsparcia produkcji w wysokosprawnej kogeneracji (w postaci tzw. premii gwarantowanej) dla jednostki wytwórczej EC Zawidawie korzystającej z paliwa gazowego. W dniu 20 kwietnia 2020 r. Prezes URE wydał decyzję o dopuszczeniu do ubiegania się o wypłatę premii gwarantowanej dla tej jednostki.
W dniu 20 listopada 2020 r. Spółka wystąpiła o dopuszczenie nowobudowanej jednostki EC Czechnica 2 do udziału w naborze na premię kogeneracyjną indywidualną. W dniu 11 grudnia 2020 r. Prezes URE wydał decyzję o dopuszczeniu do udziału w naborze pn. NCHP/1/2020, który został przeprowadzony w dniach 14 16 grudnia 2020 r., zgodnie z Informacją Prezesa URE z dnia 12 marca 2021 r. oferta KOGENERACJI S.A. wygrała przedmiotowy nabór.
W dniu 29 kwietnia 2022 r. Spółka wystąpiła do URE o dopuszczenie nowobudowanych jednostek kogeneracyjnych AK2 Zawidawie i AK3 Zawidawie – do udziału w aukcji na premię kogeneracyjną nr ACHP/2/2022. W dniu 26 maja 2022 r. Prezes URE wydał decyzję o dopuszczeniu do udziału w aukcji, która odbyła się w dniach 7 9 czerwca 2022 r. Zgodnie z Informacją Prezesa URE z dnia 10 czerwca 2022 r. obie oferty KOGENERACJI S.A. wygrały przedmiotową aukcję. Aukcje przeprowadzone w 2022 r. osiągnęły rekordowy poziom od początku funkcjonowania systemu pod względem uzyskanych premii kogeneracyjnych. W dniu 19 grudnia 2023 r. jednostki kogeneracyjne AK2 Zawidawie i AK3 Zawidawie zostały przekazane do eksploatacji. W dniu 12 marca 2024 r. Prezes URE wydał decyzje potwierdzające prawo wytwórcy do wypłaty premii kogeneracyjnej w odniesieniu do obu jednostek. Data zakończenia okresu wsparcia została wyznaczona na dzień 10 stycznia 2039 r.
We wrześniu 2024 r. Spółka wystąpiła do URE o dopuszczenie nowej jednostki kogeneracyjnej we Wrocławiu do udziału w aukcji na premię kogeneracyjną. W dniu 12 listopada 2024 r. Prezes URE wydał pozytywną decyzję w tej sprawie.
Rynek energii elektrycznej
Roczne zużycie energii elektrycznej w Polsce w 2024 r. wzrosło o 1% (169 TWh) w porównaniu do 2023 r. (167,5 TWh). W poprzednich latach zużycie energii elektrycznej osiągnęło: 2022 r.: 173,5 TWh; 2021 r.: 174,4 TWh, i 2020 r.: 165,5 TWh.
Produkcja energii elektrycznej w Polsce jest głównie oparta na węglu kamiennym i brunatnym, co czyni krajową elektroenergetykę podatną na zmiany cen uprawnień do emisji CO₂ i cen węgla. Rok 2024 charakteryzował się niestabilną sytuacją na rynku paliw energetycznych, związaną z konfliktem zbrojnym na Ukrainie. Wpływ na ceny energii elektrycznej miały również utrzymujące się wysokie koszty zakupu uprawnień do emisji CO₂, których cena w poszczególnych dniach 2024 r. kształtowała się na poziomie od 54 euro do 77 euro za tonę CO₂ (w 2023 r. cena wyniosła od 65,99 euro do 98,43 euro za tonę CO₂).
W 2024 r. odnotowano w kraju duży spadek udziału produkcji energii elektrycznej wytwarzanej z wykorzystaniem węgla kamiennego o 6,6 TWh i był to rekordowo niski udział węgla w całkowitym wytwarzaniu energii w krajowym miksie energetycznym. Udział źródeł węglowych odpowiadał za 57% produkcji energii elektrycznej. Dynamiczny wzrost paliwa gazowego o 11,6% wiązany był m.in. z oddawaniem do użytku nowych bloków na to paliwo, a także z dynamicznymi zmianami cen surowców na rynkach: koszty gazu po kryzysie energetycznym ustabilizowały się. W 2024 r. zwiększyła się również produkcja energii elektrycznej z fotowoltaiki o 4,9 TWh, za sprawą dynamicznego rozwoju nowych mocy, w tym mikroinstalacji prosumenckich o 1,3 TWh.
Rynek mocy
Rynek Mocy został wprowadzony w Polsce ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. Według założeń ustawy moc jest towarem, który można kupować i sprzedawać. Jednostki wytwórcze będą otrzymywać wynagrodzenie za gotowość do dostarczania mocy elektrycznej do systemu we-dług stawek ustalanych w trakcie aukcji. W dniu 27 lipca 2018 r. została zawarta wewnątrzgrupowa Umowa o Zarządzanie Rynkiem Mocy przez Spółki Grupy Kapitałowej PGE, w tym KOGENERACJA S.A. i EC Zielona Góra S.A. Na jej podstawie wszystkie działania związane z Rynkiem Mocy są zintegrowane i zarządzane centralnie przez PGE S.A. Spółki osiągają dodatkowe przychody w zamian za zobowiązanie do dostarczenia mocy do systemu, które pomogą wesprzeć realizację strategii biznesowej Grupy i przeprowadzić programy inwestycyjne.
Urządzenia zgłoszone do aukcji rynku mocy w KOGENERACJI S.A.
| 2023 | Moc oferowana [MW] | Długość kontaktu [rok] |
|---|---|---|
| Wrocław B1 | 21,878 | 1 |
| Wrocław B2 | 66 | 1 |
| 2024 | Moc oferowana [MW] | Długość kontaktu [rok] |
|---|---|---|
| Wrocław B1 | 21,878 | 7 |
| Wrocław B2 | 66 | 7 |
| 2026 | Moc oferowana [MW] | Długość kontaktu [rok] |
|---|---|---|
| EC Czechnica 2 | 140 | 17 |
W aukcji na 2023 r. nie brała udziału Elektrociepłownia Czechnica ze względu na jej zastąpienie nową jednostką produkcyjną.
W aukcji na 2024 r. bloki B1 i B2 wygrały kontrakt na 7 lat.
Urządzenie z EC Zawidawie nie brało udziału w żadnej z aukcji, gdyż ta jednostka przeznaczona jest do systemu wsparcia wysokosprawnej kogeneracji.
Jednostki wytwórcze KOGENERACJI S.A., które nie zakwalifikowały się do rynku mocy w kolejnych latach będą bezpośrednio rozliczane w ramach Grupy PGE za świadczenie usług rezerwowania.
W aukcji na rok 2026 EC Czechnica 2 wygrała kontrakt na 17 lat.
W grudniu 2020 r. odbyła się aukcja rynku mocy na dostawy od 2025 r. Zakontraktowany obowiązek mocowy wynikający z aukcji Rynku Mocy na 2025 r. dotyczy spółki zależnej EC Zielona Góra S.A.
Producent energii elektrycznej
KOGENERACJA S.A. jest największym producentem energii elektrycznej we Wrocławiu. Elektrociepłownia Wrocław posiada koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej o mocy 305 MWe i Elektrociepłownia Zawidawie o mocy 5 MWe na dzień 31 grudnia 2024 r.
Z dniem 30 czerwca 2024 r. zaprzestano generowania i wytwarzania energii elektrycznej do systemu Krajowej Sieci Elektroenergetycznej (KSE) z zakładu EC Czechnica ze względu na likwidację infrastruktury elektroenergetycznej stacji napowietrznej przez Tauron Dystrybucja S.A. w związku z budową nowej jednostki wytwórczej EC Czechnica 2.
Energia elektryczna powstająca w KOGENERACJI S.A. wytwarzana jest jednocześnie z ciepłem w procesie wysokosprawnej kogeneracji. Jej część produkowana jest z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii (OZE). Biomasa spalana jest w dedykowanych instalacjach zastępując węgiel i obniżając w ten sposób emisję CO₂.
W 2024 r. w EC Czechnica 2 przeprowadzono proces rozruchu układów technologicznych i przeprowadzenia ich parowego oczyszczania. Nastąpiła też pierwsza synchronizacja w ramach prowadzonych prób i testów bloku gazowo-parowego. Zapewni to pełną dyspozycyjność wytwarzania energii elektrycznej oraz zabezpieczy dostawy ciepła w sezonie grzewczym 2024-2025.